Μετεγχειρητικό παραλήρημα-Υποστηρικτικές Παρεμβάσεις

Μετεγχειρητικό παραλήρημα-Υποστηρικτικές Παρεμβάσεις

Παραλήρημα : Οξεία-συγχυτική κατάσταση

Χαρακτηρίζεται από προσβολή

.της προσοχής

.της αντίληψης

.της σκέψης &

.της μνήμης

Επέρχεται σε διάστημα ωρών έως ημερών και εμφανίζει διακύμανση

κατά τη διάρκεια της ημέρας, όντας εντονότερο τη νύχτα.

Η κλινική του εικόνα δεν ταυτίζεται με υποκείμενη άνοια.

Ορισμός-Ιστορικά

  

Ο Ιπποκράτης περιέγραψε πρώτος ως

.φρενίτιδα την εμφάνιση διέγερσης και διαταραχών του ύπνου σε

ασθενείς με εμπύρετα &

.λήθαργο την αντίθετη κλινική εικόνα βυθιότητας, υπνηλίας.

Λήθαργος και διέγερση συχνά εναλλάσσονται κατά τη διάρκεια.

Τα πρώτα σύγχρονα κλινικά κριτήρια για το παραλήρημα το 1980.

Τροποποιήθηκαν το 1987 και το 1994 (DSM-IV).

Έως τότε χρησιμόποιούνταν όροι όπως :

•οξύ εγκεφαλικό σύνδρομο

•εγκεφαλοπάθεια

•οξείες συγχυτικές καταστάσεις και άλλα.

Χειρουργείο & Παραλήρημα

.Το 60% των ενηλίκων ηλικίας μεγαλύτερης των 65 ετών,εμφανίζουν «παραλήρημα» κατά την περίοδο της ανάρρωσης από κάποια επέμβαση.

.Οι περισσότεροι ασθενείς εμφανίζουν αποπροσανατολισμό αυτού του είδους για διάστημα περίπου 48 ωρών.

.Πιθανό να παραμείνει και στη συνέχεια κάποια γνωστική

δυσλειτουργία.

.Τα γνωστικά αυτά προβλήματα μπορούν να γίνουν ακόμη και

μόνιμα, ιδιαίτερα σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.

Διάγνωση

Τα κλινικά χαρακτηριστικά του παραληρήματος περιγράφονται στο

DSM-IV ως:

1)Διαταραχή της συνείδησης με διάσπαση &

  δυσκολία μετατόπισης της προσοχής

2)Εμφάνιση γνωσιακών ανωμαλιών

 ή εμφάνιση αισθητηριακών διαταραχών που δεν δικαιολογούνται

 από προϋπάρχουσα ή εξελισσόμενη άνοια

3)Οξεία εμφάνιση & διακύμανση κατά τη διάρκεια της ημέρας

 συσχέτιση του με

.οργανική πάθηση

.παρενέργειες φαρμάκων ή τοξικών ουσιών,

.στερητικό σύνδρομο &

.με συνδυασμό πολλών νοσογόνων παραγόντων. 

 Κλινικά χαρακτηριστικά

.Οξεία εισβολή

.Η εμφάνιση του γίνεται σε διάστημα ωρών ή ημερών.

.Διακύμανση κατά τη διάρκεια της ημέρας

.Τα συμπτώματα εμφανίζονται και εξαφανίζονται κατά

 τη διάρκεια της ημέρας.

.Διαταραχή επιπέδου συνείδησης

.Θόλωση διανοίας με μειωμένες ικανότητες ετοιμότητας &

 ελάττωση συγκέντρωσης.

.Στο διεγερτικό συνυπάρχουν επίσης ταχυκαρδία, ξηροστομία, εφίδρωση, τρόμος.

 Κλινικά χαρακτηριστικά

.Διαταραχή της προσοχής

.Αδυναμία παρακολούθησης, συμμετοχής σε συζήτηση.

.Διαταραχή του λόγου.

.Ψευδαισθήσεις, κυρίως οπτικές, συνήθως τη νύχτα

.Σπανιότερα ακουστικές

.Διαταραχή του προσανατολισμού & μνήμης

.Ψυχοκινητικές διαταραχές

.Συναισθηματικές διαταραχές

.Φόβος, ανησυχία, κατάθλιψη.

 

Προδιάθεση 

.Ηλικία <65

.Ανδρικό φύλο

.Προϋπάρχουσα νευρο-ψυχιατρική κατάσταση

.Προβλήματα στην όραση ή στην ακοή

.Αφυδάτωση

.Πολυφαρμακία

.Αλκοολισμός

.Νευρολογικά νοσήματα (άνοια, Parkinson)

.Μεταβολικές διαταραχές

.Σοβαρά χρόνια νοσήματα

.Έλλειψη αυτονομίας (κινητικά προβλήματα)

Επιπλοκές

Το παραλήρημα των ηλικιωμένων ατόμων σχετίζεται με

.αυξημένη θνητότητα

.νοσηρότητα

.μείωση της κινητικότητας &

.της νοητικής κατάστασης

Συχνά επιπλέκεται

.πνευμονία από εισρόφηση

.θρομβοφλεβίτιδα & πνευμονική εμβολή

.λοιμώξεις

.έλκη από κατακλίσεις.

Οι διεγερτικοί ασθενείς

παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και καταγμάτων.

Oι ληθαργικοί

εμφανίζουν αφυδάτωση, διαταραχή της θρέψης.

Θεραπεία 

Συχνά το παραλήρημα αποτελεί επιπλοκή

-αναισθητικής &

-φαρμακευτικής αγωγής ή

-λανθάνουσας λοίμωξης. 

Το παραλήρημα λόγω φαρμάκων λύεται εντός ωρών από τη διακοπή χορήγησης.

Λανθάνουσες λοιμώξεις (κυρίως ουρολοιμώξεις ή πνευμονίες)

πρέπει, σε δεύτερο επίπεδο, να αποκλεισθούν.

Όσον αφορά την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του παραληρήματος, πέραν της θεραπείας του υποκείμενου νοσήματος, μπορούμε να επέμβουμε προληπτικά και φαρμακευτικά.

Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι έξι παράγοντες κινδύνου συνδέονται άμεσα με την έκλυση παραληρήματος:

-η προσβολή της συνείδησης

-η στέρηση ύπνου

-η ακινησία

-η διαταραχή της όρασης

-η διαταραχή της ακοής &

-η αφυδάτωση.

 Η διόρθωση των ανωτέρω καταστάσεων μπορεί να μειώσει την έλευση του παραληρήματος κατά 34%.

θεραπεία

Τα μη φαρμακευτικά μέτρα αντιμετώπισης του παραληρήματος περιλαμβάνουν

-επαναπροσανατολισμό του ασθενούς

-ενθάρρυνση της παρουσίας των συγγενών &

-μεταφορά των ανήσυχων ασθενών σε δωμάτια με ένα κρεβάτι.

-ενθάρρυνση της επικοινωνίας του ασθενούς με το περιβάλλον

-συχνό λεκτικό επαναπροσανατολισμό

-απλοποιημένες οδηγίες, εντολές και εξηγήσεις.

-διόρθωση των διαταραχών της όρασης και ακοής

.Η χρήση περιοριστικών επιδέσμων πρέπει να ελαχιστοποιείται 

.Οι ασθενείς πρέπει να ενθαρρύνονται να κινητοποιούνται γρήγορα & να επιμελούνται τον εαυτό τους.

 Βελτίωση του ύπνου

-ελάττωση του θορύβου & των φωνών

-καλύτερο συντονισμό του ωραρίου χορήγησης θεραπείας &

 λήψης ζωτικών

-ένα ζεστό ρόφημα πρίν την κατάκλιση

Πρόγνωση

Το παραλήρημα των ηλικιωμένων ατόμων εθεωρείτο ως μία παροδική συγχυτική κατάσταση

Συνήθως οι ασθενείς επιστρέφουν στην προϋπάρχουσα λειτουργική και γνωστική κατάστασή τους.

Σήμερα, είναι γνωστό ότι πολλοί ασθενείς εμφανίζουν προσβολή της φυσικής και νοητικής τους κατάστασης έως και δύο χρόνια μετά την έλευση του παραληρήματος.

Σε μεγάλο ποσοστό αυτών αργότερα διαγιγνώσκεται άνοια.

 

Συμπεράσματα

Το παραλήρημα (οξεία συγχυτική κατάσταση)

συνοδεύεται από κακή πρόγνωση λόγω

-μακρύτερης νοσηλείας

-αυξημένης θνητότητας

-ανάγκης περαιτέρω νοσηλείας σε οίκους ευγηρίας.

Η οικογένεια και οι φίλοι ενός ηλικιωμένου που αναρρώνει από

εγχείρηση μπορούν με ορισμένες κινήσεις τους να ελέγξουν τα

ερεθίσματα τα οποία ενδέχεται να προκαλέσουν παραλήρημα και να

οδηγήσουν σε πιθανά γνωστικά προβλήματα

Το παραλήρημα των ηλικιωμένων ασθενών αποτελεί ποιοτικό δείκτη ενός συστήματος υγείας

 Το παραλήρημα των ηλικιωμένων ατόμων αποτελεί ένα από τα συχνότερα νοσήματα όπου η πρόληψη μπορεί να είναι έγκαιρη και αποτελεσματική.

Αμπαρτζίδης Θεόδωρος

Νοσηλευτής Τ.Ε Ψ.Ν.Θ